Drzewa pestkowe z dużymi czy małymi pestkami, czyli tzw. pestkowce, są nadal bardzo popularne na naszych działkach i ogrodach.
Owoce pestkowe możemy wykorzystać zjadając jako surowe, jako przetwory, jako dodatek do ciast, a nawet do domowej produkcji naturalnych leków. Często jednak mamy wątpliwości, czy i jaki owoc wybrać? Czy nie rozrośnie nam się za bardzo i czy nie będziemy mieli problemu ze zbiorem owoców? Zanim zdecydujemy się na konkretny wybór, warto się nad tym zastanowić.
Przegląd gatunków
CZEREŚNIA
Spotykamy czereśnie o różnych barwach: żółte, różowe, czerwone, ciemnoczerwone oraz prawie czarne. To ulubione owoce dzieci jak i dorosłych. Nie tylko są smaczne, lecz również bardzo zdrowe, regulują bowiem procesy przemiany materii, wspomagają leczenie niektórych schorzeń kamicy nerkowej, pęcherza i wątroby. Opóźniają rozwój miażdżycy, a także dodają energii.
Czereśnie niestety nie są aż tak łatwe w uprawie jakby się wydawało. Wymagają dość żyznych, wilgotnych gleb i odpowiedniego stanowiska oraz poświęcenia większej uwagi. Dodatkowo są podatne na wiosenne przymrozki. Uszkodzenia spowodowane przez mróz czynią drzewa wrażliwymi na raka bakteryjnego, który powoduje zamieranie pędów. Deszcz a zwłaszcza jego obfite i częste opady, także powoduje problemy w postaci pękania i gnicia owoców.
Późniejsze odmiany narażane są na robaczywienie owoców przez larwy nasionnic. Ale tutaj możemy poradzić sobie poprzez zastosowanie odpowiednich oprysków lub późne odmiany możemy zastąpić wczesnymi, owocującymi przed 20 VI. Ponieważ na tych odmianach larwy nie żerują. W naszym kraju z wartościowych odmian mogę polecić:
- ’Liliana’ – polska odmiana, średnio wczesna, o bardzo smacznych owocach brązowo-czerwonych. Owocuje w III dek. VI. Odmiana jest wytrzymała na mróz i jest dość odporna na choroby.
- ’Justyna’ – odmiana o owocach dojrzewających w I dek. VII. Owoce o barwie ciemnoczerwonej, nerkowatego kształtu. Owoce są w miarę odporne na pękanie podczas deszczu.
- ’Kasandra’ – odmiana owocująca w II dek. VI. Owoce o barwie ciemnoczerwonej. Kwiaty dość odporne na wiosenne przymrozki i pękanie w czasie deszczu.
- ’Jacinta’ – odmiana owocująca w II i III dek. VI. Owoce o barwie ciemnoczerwonej, sercowate, średnio podatne na pękanie.
- ’Priusadiebnaja’ – odmiana owocująca w II dek. VI o owocach barwy jasnej. Dość odporna na pękanie owoców podczas deszczu.
Przeczytaj również: Jak chronić owoce czereśni przed ptakami?
WIŚNIA
Wiśnie to kwaśniejsze kuzynki czereśni, przez swój wyrazisty smak znajdują najczęściej zastosowanie w produkcji przetworów (od kompotów po nalewki), deserów i ciast oraz stosuje się je jako owoce deserowe. Bardzo korzystnie wpływają na produkcję krwinek czerwonych. Sprzyjają obniżeniu poziomu cholesterolu i cukru, wiążą metale ciężkie i usuwają je z organizmu.
Wiśnia jest łatwiejsza w uprawie niż czereśnia, ponieważ ma mniejsze wymagania co do gleby i stanowiska, ale trzeba uważać na raka bakteryjnego i brunatną zgniliznę drzew pestkowych. Jeżeli odpowiednio wykonamy opryski profilaktyczne preparatami miedziowymi i będziemy regularnie po owocowaniu stosować cięcie prześwietlające to spokojnie będziemy cieszyć się obfitością owoców i zdrowymi drzewami.
Wiśnie możemy podzielić na 3 grupy. Pierwsza grupa zwana sokówkami, o ciemnoczerwonych owocach z barwiącym sokiem, stosowane przeważnie na przetwory. Drugą grupę stanowią tzw. szklanki, które są mniej popularne, aczkolwiek godne polecenia. Charakteryzują się jasną skórką i bezbarwnym sokiem. Trzecia grupa to czerechy, krzyżówka wiśni i czereśni, o słodkich, deserowych owocach. Wiśnie głównie owocują w okresie od drugiej połowy VI do I dek. VIII.
Polecane odmiany to:
- ’Szklanka Wederska’ – odmiana wczesna szklanki
- ’Sabina’ – odmiana średnio-wczesna owocująca głównie na początku VII
- ’Debreceni Botermo’ – odmiana o owocach deserowych czerwonych, owocuje w II dek. VII
- ’Groniasta’ – odmiana owocująca w drugiej dekadzie lipca o czerwonych dużych owocach
Przeczytaj również: Uprawa porzeczek w ogrodzie
ŚLIWA
Śliwki dzięki dużej zawartości tryptofanu, nazywane są owocami szczęścia. Dzięki temu aminokwasowi powstaje w naszym mózgu serotonina, która jest nazywana hormonem szczęścia. Śliwy są łatwe w uprawie, ale niestety są podatne na choroby. Śliwy świetnie nadają się na przetwory typu kompoty, dżemy, powidła, soki, nalewki i oczywiście jako owoce deserowe. Świetnie nadają się także do suszenia.
Śliwy w zależności od odmiany owocują od lipca do października. Ogólnie nie mają specjalnych wymagań co do warunków uprawy, ale najlepiej rosną na stanowiskach osłoniętych, słonecznych i glebach żyźniejszych. Najgroźniejszą chorobą (wirusową) śliw jest ospowatość śliw, tzw. szarka.
Polecane odmiany to:
- ’Katinka’ – odmiana wczesna typu węgierka o smacznych niewielkich owocach
- ’Opal’ – również wczesna odmiana o średnich owocach, bardzo smacznych
- ’Cacanska Lepotica’ – odmiana wczesna, o owocach średniej wielkości koloru granatowego
- ’Renkloda Ulena’ – odmiana wczesno-późna dojrzewająca od połowy sierpnia, o dużych owocach koloru żółtego
- ’Valjevka’ – odmiana późna o średniej wielkości owocach koloru ciemnoniebieskiego
Przeczytaj również: Kolorowy świat agrestu
MORELA
Zawarta w niej witamina A wspomaga organizm, chroniąc go przed różnego rodzaju infekcjami. Szklanka soku z moreli pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Owoce te to także źródło beta-karotenu, któremu zawdzięczają swój słoneczny pomarańczowy kolor . Wystarczy zjeść 3 morele dziennie, aby dostarczyć organizmowi odpowiedniej ilości tego przeciwutleniacza.
Morele niestety mają bardzo niską wytrzymałość na mróz, dlatego nie wszędzie się udają w uprawie. Ponieważ kwitną dość wcześnie, przez co kwiaty często ulegają uszkodzeniom mrozowym przez wiosenne przymrozki. Morele najlepiej udają się na stanowiskach słonecznych, osłoniętych i glebach średnio żyznych. Dość groźną chorobą a w zasadzie kompleksem chorób jest tzw. apopleksja objawiająca się zasychaniem i zamieraniem drzew moreli. Najlepiej sadzić odmiany jak najbardziej odporne.
Polecane odmiany to:
- ’Early Orange’
- ’Wczesna z Morden’
- ’Somo’
Przeczytaj również: Uprawa borówki w ogrodzie – to proste
BRZOSKWINIA
Najlepiej jeść świeże brzoskwinie razem ze skórką, bowiem ta podobnie, jak cały owoc jest źródłem witamin. Zawierają również dużo błonnika, dzięki czemu regulują funkcjonowanie układu pokarmowego, zapobiegają zaparciom i wzdęciom. Brzoskwinie dzięki swym właściwościom, dobrze również wpływają na układ krążeniowy.
Brzoskwinia podobnie jak morela najlepiej udaje się na stanowiskach ciepłych, słonecznych i osłoniętych. Gleba średnio żyzna i średnio wilgotna. Jest nieco odporniejsza na mróz niż morela. Najgroźniejszą odmianą brzoskwini jest kędzierzawość liści, objawiając się masowym zrzucaniem liści, co powoduje osłabianie drzew przed mrozami. Nie ma odmian odpornych na tą chorobę, ale wystarczy dbać o profilaktyczny oprysk na jesieni po opadnięciu liści i w lutym oraz marcu preparatami miedziowymi typu Miedzian 50 WP.
Polecane odmiany to:
- ’Early Redhaven’
- ’Redhaven’
- ’Royalvee’
- ’Inka’
Przeczytaj również: Jak zrobić samemu maść ogrodniczą?
Łatwa uprawa
Większość z powyższych drzew owocowych jest dość łatwa w uprawie i poza odpowiednim nawożeniem, cięciem prześwietlającym czy profilaktyczną ochroną przed chorobami i szkodnikami nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych.
Przeczytaj również:
Foto: Pexels i Pixabay