Listopad jest miesiącem w którym kończymy wszelkie prace ogrodowe. Ostatnie liście spadają z drzew a przymrozki i mrozy to już codzienność. Dodatkowo miesiąc ten z reguły jest najbardziej deszczowy i mokry. W drugiej połowie zabezpieczamy i chowamy narzędzia ogrodowe. W listopadzie praktycznie wszystkie rośliny przechodzą w stan spoczynku zimowego. Dni są już coraz krótsze, bo na początku trwają 9,5 godziny a pod koniec miesiąca już około 8 godzin. Praktycznie w ogrodzie zamiera życie. Nie ma już widocznych owadów oraz odlatują ostatnie gatunki ptaków nie zimujących w Polsce jak np. skowronek.
Ogród ozdobny
Do najważniejszych prac jakie wykonujemy jest oczywiście wygrabianie liści. Dodatkowo w przypadku cieplejszych dni nadal dbamy o pozbywanie się chwastów.
W żadnym razie nie wykonujemy już nawożenia mineralnego.
Przed nastaniem mrozów nawadniamy krzewy liściaste i iglaste, szczególnie zimozielone.
Po pierwszych przymrozkach usuwamy kwiaty jednoroczne oraz czyścimy rabaty z obumarłych liści i kwiatostanów bylin.
Zabezpieczamy przed mrozem rośliny dwuletnie typu bratki oraz wieloletnie jak floksy, ubiorki, zawilce. Przykrywamy je drobną korą lub liśćmi albo gałązkami świerkowymi.
Możemy jeszcze w dni słoneczne i suche zebrać nasiona niektórych roślin jak aksamitki, nagietki, ostróżki.
Na początku miesiąca możemy jeszcze posadzić cebule roślin zakwitających na wiosnę, jak tulipany, hiacynty, przebiśniegi czy szafirki.
Przed nadejściem zimy i opadami śniegu przekopujemy i odchwaszczamy rabaty, które będziemy chcieli zagospodarować na wiosnę.
Przed nadejściem mrozów należy zabezpieczyć krzewy takie jak róże, rododendrony, magnolie, hortensje czy budleje i powojniki. Róże kopczykujemy na wysokość 20-30 cm ziemią lub drobną korą a powojniki do wysokości 20 cm. Wokół magnolii rozsypujemy większą warstwę kory, słomy lub trocin. Możemy zastosować także gałązki świerkowe. Rododendrony, azalie, hortensje ogrodowe możemy okryć warstwą białej agrowłókniny lub maty słomianej. Zabieg ten wykonujemy wyłącznie przy prognozach z większym i długotrwałym mrozem. W przypadku cieplejszych dni okrywę należy usunąć.
Nadal możemy przed nastaniem mrozów sadzić drzewa, krzewy z gołym korzeniem i z pojemników.
Nie wykonujemy już żadnych cięć krzewów ozdobnych.
Przed nastaniem zimy należy przeprowadzić czyszczenie krzewów i drzewek iglastych z uschniętych igieł.
W przypadku pojawienia się chorób grzybowych możemy wykonać oprysk Miedzianem 50 WP.
Ogród warzywny
Na początku miesiąca zbieramy pozostałe plony warzyw takich jak dynie, cukinie, marchew, buraczki czy warzywa kapustne.
Możemy wykopać teraz korzenie chrzanu.
Sadzimy teraz zimującą cebulę dymkę oraz czosnek zimowy.
Czyścimy rabaty warzywne z pozostałości po warzywach oraz usuwamy chwasty. Rabaty przekopujemy, możemy w razie potrzeby zastosować Dolomit, obornik, kompost.
Pamiętamy aby łodygi szparagów wyciąć tuż nad ziemią, gdy tylko uschną.
Możemy także przed nastaniem mrozów wysiać warzywa ozime, takie jak marchew, pietruszkę i koper ogrodowy, ich nasiona spęcznieją i w tym stanie przezimują w glebie do wiosny.
Ogród owocowy
Do końca miesiąca możemy sadzić drzewka i krzewy owocowe z gołym korzeniem w zależności od warunków pogodowych. Pamiętamy o obfitym podlewaniu przez kilka następnych dni.
Wycinamy pędy dwuletnie u malin, które nie będą już owocowały oraz nadmiar pędów tegorocznych.
Na początku listopada możemy zebrać jeszcze ostatnie owoce malin jesiennych.
Sprawdzamy pozostałe drzewa i krzewy owoce, czy są zdrowe i nie ma form przetrwalnikowych szkodników.
Usuwamy mumie owoców.
Wygrabiamy opadłe liście z pod drzew i krzewów, które mogą być siedliskiem chorób i szkodników.
Liście kompostujemy lub wyrzucamy do Bio, Zabronione jest ich palenie.
Możemy przeprowadzić jesienny oprysk Miedzianem 50 WP na brzoskwiniach, zabezpieczając je w ten sposób przed kędzierzawością liści. Zabieg wykonujemy w dzień bezdeszczowy i w temperaturze powyżej 6 stopni.
Zabezpieczamy drzewka i krzewy przed sarnami, zającami czy innymi mniejszymi ssakami poprzez zastosowanie plastikowych opasek.
Na glebach szybko zakwaszających się lub już zakwaszonych stosujemy wapnowanie Dolomitem.
Zabezpieczamy przed mrozem niektóre krzewy i drzewka owoce, zwłaszcza młode i dopiero co posadzone, jak brzoskwinie, morele, orzech włoski, winorośl i jeżyna bezkolcowa. Najlepiej usypać kopczyk wokół pnia o wysokości około 25 cm z ziemi lub drobnej kory. A w przypadku jeżyny czy winorośli pędy lekko skracamy i układamy na ziemi i przysypujemy warstwą ziemi lub okrywamy słomianą matą.
Trawnik
Tuż na początku miesiąca możemy jeszcze wykonać ostatnie delikatne koszenie trawnika.
Nie podajemy już nawozów jesiennych. Możemy jedynie zastosować wapnowanie np. Dolomitem w przypadku zakwaszenia podłoża lub problemów z pojawiającym się mchem.
Pamiętamy o regularnym wygrabianiu opadłych liści z drzew. Nie powinny zalegać dłużej niż 2 dni na trawniku.
Możemy przeprowadzić konserwacje kosiarki i pozostałych sprzętów oraz zabezpieczyć je na okres zimy.
Rośliny doniczkowe i balkonowe
W listopadzie podlewamy oszczędnie rośliny doniczkowe, pozwalając ziemi nieco przeschnąć.
Często zraszamy rośliny ze względu na panujące suche powietrze spowodowane ogrzewaniem mieszkań i domów. Również regularnie oczyszczamy liście z kurzu, który powoduje słabszy dostęp światła i brzydko wygląda.
Dobrze jest na grzejnikach umieścić pojemniki z wodą, która parując podniesie wilgotność powietrza.
Podczas wietrzenia pomieszczeń, uważamy na przeciągi zimnego powietrza, które z reguły są szkodliwe dla większości naszych roślin pokojowych.
Nie stosujemy już zasilania nawozami mineralnymi. Za to nadal możemy co drugie podlewanie zastosować biohumus.
Regularnie usuwamy pożółkłe i martwe liście oraz kwiaty.
Większość gatunków kaktusów i innych sukulentów przenosimy do chłodniejszych pomieszczeń z temperaturą około 10-12 stopni. Kaktusów od listopada na pewno już nie podlewamy. W przypadku kiedy nie mamy takiego pomieszczenia i kaktusy muszą zostać w cieplejszych pomieszczeniach to raz na miesiąc bardzo delikatnie je możemy podlać a najlepiej co 2 tygodnie z rana zrosić wodą.
Jeżeli jeszcze nie przenieśliśmy z balkonów i tarasów roślin wrażliwych na mróz typu pelargonie, fuksje, pokrzywki to najwyższy czas na początku miesiąca to zrobić. Oczywiście jeżeli planujemy wykorzystać je w przyszłym sezonie.
W trakcie zimowania podlewamy oszczędnie pozwalając ziemi lekko przeschnąć przed kolejnym podlaniem. Możemy pelargonie delikatnie przyciąć. Usuwamy uschnięte liści i kwiatostany.
Chowamy również do piwnicy donice z gliny i terakoty, ponieważ przy większych mrozach mogą popękać.
Listopad to czas na posadzenie do donic cebul Hipeastrum, które zakwitają po około 6-8 tygodniach od posadzenia.
Sprawdzamy rośliny pod kątem możliwych chorób i występowania szkodników. W razie konieczności należy zastosować odpowiedni preparat.
Przeczytaj również:
Cały rok w ogrodzie – mini ściąga ogrodnika
Witam serdecznie! Nazywam się Sebastian i jestem doświadczonym ogrodnikiem z ponad 25-letnim stażem. Moja pasja do roślin towarzyszy mi od najmłodszych lat. Już jako dziecko fascynowała mnie przyroda, a szczególnie bogactwo świata roślin, co naturalnie wpłynęło na wybór mojej ścieżki zawodowej. Ukończyłem szkołę branżową o profilu ogrodniczym, a od tego czasu konsekwentnie rozwijam swoją wiedzę i umiejętności. Ogrodnictwo to dziedzina dynamiczna i pełna wyzwań – stale pojawiają się nowe odmiany roślin, innowacje technologiczne oraz zaawansowany sprzęt. Mimo wieloletniego doświadczenia wciąż poszerzam swoje kompetencje, śledząc najnowsze trendy i zdobywając aktualne informacje. Przez lata miałem okazję pracować w różnych obszarach ogrodnictwa: – w szkółkach, zajmując się uprawą drzewek, krzewów liściastych, iglastych oraz bylin, – w szklarniach, gdzie specjalizowałem się w uprawie roślin doniczkowych, – w firmie zakładającej ogrody kompleksowo, od projektu po instalację systemów nawadniających. Dzięki tym doświadczeniom mogę nie tylko dzielić się wiedzą, ale również oferować wsparcie w zakładaniu i pielęgnacji ogrodów. Moim celem jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, funkcjonalnych przestrzeni, które przyniosą radość i harmonię. Zapraszam serdecznie do wspólnego odkrywania tajemnic ogrodnictwa!