Cięcie krzewów owocowych należy do jednych z podstawowych zabiegów jakie wykonujemy w celu poprawy plonowania, wielkości i jakości owoców. Dodatkowo regularne cięcie chroni rośliny przed chorobami. Nie cięte krzewy szybko się zagęszczają, co prowadzi do nierównomiernego dojrzewania owoców a tym samym do pogarszania się ich jakości. Cięcie wykonujemy corocznie w różnych terminach. Cięcie krzewów ma na celu poprawienie warunków naświetlenia, przewietrzenia oraz lepszego dostępu do owoców w czasie zbiorów. Krzewy owocowe głównie różnią się od drzew owocowych tym, że najsilniejsze ich pędy wyrastają z najniższych pąków z podstawy pędów a nawet szyjki korzeniowej lub samych korzeni(maliny). Tą właściwość wykorzystujemy przy sposobie cięcia krzewów. Wycinamy stare pędy tuż przy ziemi w celu otrzymania nowych silnych przyrostów.
Cięcie porzeczki czarnej
W zależności od wieku porzeczki wykonujemy trochę inne cięcie. W przypadku nowo posadzonych krzewów, sadzonki przycinamy bardzo krótko nad ziemią (2-3 pąki). Takie cięcie spowoduje wydanie dużych, silnych pędów. Jeżeli młode porzeczki sadzimy jesienią, to po wykonanym cięciu obsypujemy przycięte pędy cienką warstwą 2-3 cm, lekkiej ziemi, która zabezpieczy pąki przed przemarzaniem. W przypadku sadzenia wiosennego(sadzimy jak najwcześniej-koniec lutego, marzec), cięcie wykonujemy od razu. Porzeczki czarne wchodzą w okres wegetacji dość wcześnie, dlatego sadzimy jak najwcześniej się da. W okresie wegetacyjnym z pąków i z szyjki korzeniowej wyrosną 4-6 silnych pędów jednorocznych, które utworzą nam szkielet krzewu. Następnie przez okres 2-3 lat nie wykonujemy cięcia, oprócz cięcia sanitarnego polegającego na wycięciu pędów słabych, przemarzniętych, połamanych, czy leżących na ziemi.
Porzeczka czarna obficie owocuje na mocnych pędach rocznych i dwuletnich. Takie pędy powinny dominować na krzewie. Dlatego regularne cięcie odmładzające rozpoczynamy najpóźniej od 4 roku po posadzeniu krzewu, w tym wieku porzeczki czarne wchodzą również w okres pełnego owocowania. Pędy starsze niż trzyletnie słabo już zawiązują owoce. Takie pędy wycinamy całe u podstawy krzewu. Przycinanie bocznych odgałęzień czy skracanie pędów nie jest zalecane, ponieważ nie wpływa to na owocowanie. Możemy przyjąć zasadę, że na krzewie zostawiamy 4-6 silnych pędów jednorocznych i około 3-5 pędów dwu i trzyletnich. Cięcie wykonujemy po zbiorach owoców jesienią, zimą lub wczesną wiosną. Zawsze najpierw usuwamy starsze pędy ze środka krzewu.
Coroczny zabieg cięcia
Każdego roku niezależnie od wieku krzewu wycinamy pędy:
- pokładające się na ziemi,
- pędy porażone przez choroby i szkodniki,
- wiotkie i cienkie,
- krzyżujące się,
- uschnięte, połamane i przemarznięte.
Krzewy porzeczki czarnej powinniśmy całkowicie odmładzać co 8-9 lat. W tym celu jesienią ścinamy wszystkie pędy na wysokości 5 cm nad ziemią. Nie zalecam rozkładać tego zabiegu na 2 czy 3 lata. Pełne owocowanie nastąpi w drugim roku po cięciu. Taki zabieg pełnego odmładzania krzewów zawsze powtarzamy co 8-9 lat.
Przeczytaj również: Cięcie malin tradycyjnych i powtarzających
Cięcie porzeczki czerwonej i białej
Cięcie porzeczek czerwonej i białej tuż po posadzeniu jest podobne jak u porzeczki czarnej. Natomiast dalsze cięcie w kolejnych latach jest nieco inne. Ponieważ porzeczki czerwone i białe, pąki kwiatowe zawiązują na krótkopędach, to powoduje że w drugim roku po posadzeniu należy zostawić 4-5 silnych pędów, które skracamy na wysokości około 40 cm. W kolejnych latach, pędy jednoroczne podobnie skracamy. Nie skraca się pędów starszych. W przeciwieństwie do porzeczki czarnej u porzeczki czerwonej i białej pozostawiamy więcej pędów starszych. Po cięciu na krzewie zostają pędy jednoroczne, dwuletnie oraz 3 i 4 letnie. Obie porzeczki najlepiej owocują na pędach 2-3 letnich. Wycinamy natomiast pędy 5 letnie i oczywiście starsze, jeżeli takie zostawiliśmy.
Cięcie wykonujemy w następującej kolejności:
- wycinamy pędy płożące na ziemi,
- zaatakowane przez choroby i szkodniki,
- uszkodzone przez mróz lub uszkodzenia mechaniczne,
- połamane i uschnięte,
- starsze niż 5 lat.
Zabieg cięcia głównie wykonujemy w terminach jesiennym, zimowym i wczesno wiosennym. Najlepszym jednak terminem cięcia, będzie okres po zakończonym owocowaniu w lecie. Zabieg w tym terminie spowoduje, że pąki kwiatowe będą lepiej wykształcone a krzew lepiej doświetlony.
Całkowite odmładzanie krzewów również wykonujemy co 8-9 lat, ścinając wszystkie pędy na wysokości około 5 cm nad ziemią.
Przeczytaj również: Cięcie borówki wysokiej
Cięcie agrestu
Agrest przycinamy zawsze wiosną, nawet przy jesiennym posadzeniu krzewu. Pierwsze cięcie wykonujemy nisko nad ziemią, skracając wszystkie pędy. Dalsze cięcie podobne jest jak u porzeczek. Krzewy agrestu najlepiej owocują na pędach 1-4 letnich, na krótkopędach. Starsze pędy niż 5 lat systematycznie usuwamy. Wycinamy również pędy słabe, cienkie i krótkie oraz przemarznięte lub zaatakowane przez choroby(szczególnie przez amerykańskiego mączniaka agrestu). Usuwamy także te pokładające się na ziemi, krzyżujące się i zbyt zagęszczające krzew. Dobrze prowadzony krzew agrestu powinien mieć 4-5 pędów jedno i dwuletnich oraz po 4 pędy trzy-, cztero- i pięcioletnie. Pamiętamy, że pędy 5 letnie po owocowaniu wiosną wycinamy. Na krzewach już owocujących, nie skracamy pędów jednorocznych. Prawidłowo prowadzony krzew ma pokrój luźny o lekko wzniesionej koronie.
Cięcie agrestu piennego
Pienne formy agrestu przycinamy zgodnie z zasadą cięcia jak u form krzewiastych. Korona powinna być luźna i równomiernie rozłożona w celu lepszego oświetlenia korony. Agrest pienny prowadzimy przy pomocy mocnych podpór w formie drewnianych lub metalowych palików. Pierwsze cięcie po posadzeniu wykonujemy wiosną, nawet po jesiennym nasadzeniu. Przycinamy krótko wszystkie pędy w celu lepszego rozkrzewienia korony i wydania silnych pędów. W kolejnych latach przeprowadzamy lekkie cięcie korekcyjne, polegające na wycinaniu pędów słabych, cienkich i martwych. W 4-5 roku od posadzenia krzewu i wyprowadzeniu korony, przeprowadzamy pierwsze cięcie odmładzające, które powtarzamy co roku. Cięcie to wykonujemy analogicznie jak u form krzewiastych, czyli wycinamy najstarsze 5 letnie pędy. Jeżeli zostawiamy słabe, cienkie pędy to owoce będą drobne.
Przeczytaj również: Cięcie drzew i krzewów owocowych
Cięcie aronii
Aronia należy do roślin światłolubnych o tendencji do silnego zagęszczania i krzewienia się, co powoduje że musimy przeprowadzać regularne cięcie krzewów. Brak cięcia powoduje, że krzew rozrasta się do ogromnych rozmiarów. Kilkuletnie krzewy mogą mieć od 10 do 60 pędów w różnym wieku. Aronie najlepiej owocują na pędach 2-6 letnich. Cięcie prowadzimy tak, aby regularnie wycinać pędy 6 letnie po owocowaniu i starsze. Krzewy tniemy najlepiej w terminie wiosennym(nawet kiedy były sadzone jesienią).
Pierwsze cięcie młodego krzewu wykonujemy na 2-3 oczka nad ziemią(przycinamy wszystkie pędy). Tak krótkie cięcie spowoduje, że krzew dobrze się rozkrzewi i wyda 4-6 silnych pędów, które w kolejnym roku wydadzą owoce. Jeżeli pędów będzie więcej, to resztę wycinamy. W kolejnych latach między 2 a 5 rokiem pozostawiamy na krzewie od 3 do 5 młodych najsilniejszych pędów. Resztę pędów usuwamy, szczególnie chore i słabe. W 4-5 roku na krzewie będziemy mieli około 12-20 pędów szkieletowych z bocznymi rozgałęzieniami. Pędy powyżej 6 lat wymagają odmłodzenia, polegającego na ich skróceniu o połowę długości. Skracanie wykonujemy nad bocznym rozgałęzieniem lub krótkopędem. Ważne! Nie dopuszczamy do zbytniego zagęszczenia krzewu, ponieważ spowoduje to ogałacanie pędów szkieletowych i ich usychania.
Foto: Pexels i Pixabay
Przeczytaj również:
Przycinanie roślin ogrodowych jesienią
Witam serdecznie! Nazywam się Sebastian i jestem doświadczonym ogrodnikiem z ponad 25-letnim stażem. Moja pasja do roślin towarzyszy mi od najmłodszych lat. Już jako dziecko fascynowała mnie przyroda, a szczególnie bogactwo świata roślin, co naturalnie wpłynęło na wybór mojej ścieżki zawodowej. Ukończyłem szkołę branżową o profilu ogrodniczym, a od tego czasu konsekwentnie rozwijam swoją wiedzę i umiejętności. Ogrodnictwo to dziedzina dynamiczna i pełna wyzwań – stale pojawiają się nowe odmiany roślin, innowacje technologiczne oraz zaawansowany sprzęt. Mimo wieloletniego doświadczenia wciąż poszerzam swoje kompetencje, śledząc najnowsze trendy i zdobywając aktualne informacje. Przez lata miałem okazję pracować w różnych obszarach ogrodnictwa: – w szkółkach, zajmując się uprawą drzewek, krzewów liściastych, iglastych oraz bylin, – w szklarniach, gdzie specjalizowałem się w uprawie roślin doniczkowych, – w firmie zakładającej ogrody kompleksowo, od projektu po instalację systemów nawadniających. Dzięki tym doświadczeniom mogę nie tylko dzielić się wiedzą, ale również oferować wsparcie w zakładaniu i pielęgnacji ogrodów. Moim celem jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, funkcjonalnych przestrzeni, które przyniosą radość i harmonię. Zapraszam serdecznie do wspólnego odkrywania tajemnic ogrodnictwa!