Mączniak prawdziwy – charakterystyka
Mączniak prawdziwy nie jest jedną chorobą, lecz grupą chorób grzybowych należącą do rzędu mączniakowców (Erysiphales). Grzyby z tej grupy są biotroficzne, co oznacza że żywią się żywymi komórkami roślinnymi i z trudem przeżywają przy braku żywych roślin. Patogeny te są ektopasożytami, czyli organizmami żyjącymi na powierzchni zaatakowanej rośliny. Na powierzchni liści dochodzi do kiełkowania zarodników. Następnie do skórki wnikają tylko ssawki(haustoria) grzybni, za pomocą których grzyb pobiera z rośliny żywicielskiej substancje pokarmowe i wodę. Na w pełni dojrzałej grzybni pojawią się konidiofory, struktury zawierające nowe zarodniki, tzw. konidia. Rozwojowi choroby sprzyja sucha i ciepła pogoda, optymalna temp. 18-250C, ale do samego porażenia następuje podczas wilgotnych okresów, np. poranna rosa, mgła, itp.
Objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem zarażenia roślin przez mączniaka prawdziwego jest mączny białawy nalot na liściach, łodygach czy kwiatach i owocach. Ten nalot to nic innego jak strzępki grzybni z zarodnikami. W zależności od gatunku porażonych roślin, nalot może pokrywać górną albo dolną stronę liści. W początkowej fazie, nalot jest mały i można go usunąć poprzez potarcie. Następnie dość szybko się rozprzestrzenia na cały zarażony organ. Nalot z biegiem czasu ciemnieje, szarzeje a porażone części rośliny zaczynają żółknąć i zamierają. Nalot wyglądem przypomina rozsypaną na powierzchni mąkę, stąd też wzięła się nazwa choroby.
Najczęstsze choroby wywoływane przez mączniakowce:
- amerykański mączniak agrestu, wywoływany przez gatunek Podosphaera mors-uvae
- mączniak prawdziwy astrowatych, wywoływany przez gatunek Golovinomyces cichoracearum
- mączniak prawdziwy azalii, wywołany przez Erysiphe azaleae i Erysiphe penicillata
- mączniak prawdziwy baldaszkowatych, wywoływany przez gatunki Erysiphe heraclei i Leveillula taurica
- mączniak prawdziwy bawełny, wywoływany przez gatunek Leveillula taurica
- mączniak prawdziwy buraka, wywoływany przez gatunek Erysiphe betae
- mączniak prawdziwy chmielu, wywoływany przez gatunek Podosphaera macularis
- mączniak prawdziwy dębu, wywoływany przez gatunek Erysiphe alphitoides
- mączniak prawdziwy grochu, wywoływany przez gatunek Erysiphe pisi
- mączniak prawdziwy dyniowatych, wywoływany przez gatunki Podosphaera fusca i Golovinomyces orontii
- mączniak prawdziwy kasztanowca wywołany przez Erysiphe flexuosa
- mączniak prawdziwy koniczyny, wywoływany przez Erysiphe trifolii
- mączniak prawdziwy jabłoni, wywoływany przez gatunek Podosphaera leucotricha
- mączniak prawdziwy maliny, wywoływany przez gatunek Podosphaera macularis
- mączniak prawdziwy pomidora, wywoływany przez gatunek Euoidium lycopersici (anamorfa Erysiphe sp.)
- mączniak prawdziwy roślin kapustnych, wywoływany przez gatunek Erysiphe cruciferarum
- mączniak prawdziwy róży, wywoływany przez gatunek Podosphaera pannosa
- mączniak prawdziwy truskawki, wywoływany przez gatunek Podosphaera macularis
- mączniak prawdziwy winorośli, wywoływany przez gatunek Erysiphe necator
- mączniak prawdziwy zbóż i traw, wywoływany przez gatunek Blumeria graminis
Dodatkowo istnieją inne gatunki mączniaków, które atakują takie rośliny jak: topole, wierzby, berberysy, borówki, całe rodziny jaskrowatych i piwoniowatych oraz rdestowatych i jasnotowatych, itp.
Zapobieganie i zwalczanie
W celu zapobiegania pojawienia się choroby możemy wybierać odporne rośliny. Na pewno usuwamy porażone części roślin lub całe rośliny przy zbytnim porażeniu chorobą. Takie rośliny nie kompostujemy, najlepiej je spalić. Stosujemy nawozy krzemowe i wapniowe dla wzmocnienia ścian komórkowych. Unikamy nadmiernemu przenawożeniu nawozami azotowymi. W przypadku drzew i krzewów owocowych, czy ozdobnych stosujemy odpowiednie cięcie we właściwym terminie. Bardzo ważna jest właściwa uprawa, w optymalnych warunkach.
Walkę z chorobą zaczynamy jak tylko pojawią się pierwsze objawy, nie czekamy, ponieważ późniejsza walka jest trudniejsza. W przypadku częstego pojawiania się choroby, szczególnie na drzewach, krzewach czy innych roślinach wieloletnich, należy dokonać oprysków profilaktycznych. W walce z chorobą stosujemy fungicydy zawierające związki siarki, triazolowe, pirymidynowe i inne oraz preparaty naturalne. Do naturalnych środków, którymi możemy dokonać oprysków przy początkowej fazie choroby lub profilaktycznie należą Bioczos, Biosept i Biochikol. Do chemicznych środków najczęściej wykorzystywanych do oprysków lub użycia profilaktycznego możemy wykorzystać: Amistar, Discus, Dithane NeoTec, Nimrod, Signum, Zato, Topsin, Domark, Polyversum, Score oraz Bravo.
Przeczytaj również:
Najczęstsze choroby warzyw kapustnych
Mączniak prawdziwy – objawy, zwalczanie i zapobieganie
Mączniak rzekomy – objawy, zwalczanie i zapobieganie
Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych – monilioza
Foto: Pexels i Pixabay
Witam serdecznie! Nazywam się Sebastian i jestem doświadczonym ogrodnikiem z ponad 25-letnim stażem. Moja pasja do roślin towarzyszy mi od najmłodszych lat. Już jako dziecko fascynowała mnie przyroda, a szczególnie bogactwo świata roślin, co naturalnie wpłynęło na wybór mojej ścieżki zawodowej. Ukończyłem szkołę branżową o profilu ogrodniczym, a od tego czasu konsekwentnie rozwijam swoją wiedzę i umiejętności. Ogrodnictwo to dziedzina dynamiczna i pełna wyzwań – stale pojawiają się nowe odmiany roślin, innowacje technologiczne oraz zaawansowany sprzęt. Mimo wieloletniego doświadczenia wciąż poszerzam swoje kompetencje, śledząc najnowsze trendy i zdobywając aktualne informacje. Przez lata miałem okazję pracować w różnych obszarach ogrodnictwa: – w szkółkach, zajmując się uprawą drzewek, krzewów liściastych, iglastych oraz bylin, – w szklarniach, gdzie specjalizowałem się w uprawie roślin doniczkowych, – w firmie zakładającej ogrody kompleksowo, od projektu po instalację systemów nawadniających. Dzięki tym doświadczeniom mogę nie tylko dzielić się wiedzą, ale również oferować wsparcie w zakładaniu i pielęgnacji ogrodów. Moim celem jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, funkcjonalnych przestrzeni, które przyniosą radość i harmonię. Zapraszam serdecznie do wspólnego odkrywania tajemnic ogrodnictwa!