Brunatna zgnilizna, znana również jako monilioza, to jedna z najpoważniejszych chorób grzybowych, która atakuje drzewa owocowe. Wywoływana przez grzyb Monilinia fructigena, ta choroba ma zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się i może prowadzić do znacznych strat w uprawach. W artykule tym omówimy szczegółowo charakterystykę choroby, objawy, warunki sprzyjające jej rozwojowi, metody zapobiegania oraz zwalczania.
Charakterystyka Choroby
Źródło
- Grzyb Monilinia fructigena: Należy do rodziny Sclerotiniaceae. Jest to grzyb patogeniczny, który atakuje głównie owoce drzew ziarnkowych.
Atakowane Rośliny
Brunatna zgnilizna najczęściej atakuje:
- Jabłonie (Malus domestica)
- Grusze (Pyrus communis)
- Śliwy (Prunus domestica)
- Morele (Prunus armeniaca)
- Czereśnie (Prunus avium)
- Wiśnie (Prunus cerasus)
Objawy
- Plamy gnilne: Na owocach pojawiają się brunatne plamy, które szybko rosną i mogą objąć cały owoc.
- Sporodochia: Na plamach widoczne są szarobrunatne do żółtobrunatnych brodawki o średnicy 1-3 mm, które są miejscem produkcji zarodników konidialnych.
- Mumifikacja owoców: Owoce stają się twarde, brązowe, a nawet czarne, tworząc mumie, które pozostają na drzewie do wiosny.
- Nekrotyczne plamy: Na porażonych pędach i kwiatach pojawiają się nekrotyczne plamy, co prowadzi do ich obumierania.
Warunki Sprzyjające Rozwojowi Choroby
Brunatna zgnilizna rozwija się szczególnie w sprzyjających warunkach, takich jak:
- Wilgotność: Wysoka wilgotność powietrza i deszcze sprzyjają rozwojowi grzyba.
- Temperatura: Optymalna temperatura dla rozwoju Monilinia fructigena to 20-25°C.
- Uszkodzenia owoców: Grad, szkodniki (np. owocówka jabłkóweczka) oraz inne czynniki mogą powodować uszkodzenia skórki owoców, co ułatwia grzybowi penetrację.
Zapobieganie i Zwalczanie
Profilaktyka
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia brunatnej zgnilizny, warto zastosować następujące praktyki:
- Regularne usuwanie mumii: Zbieranie mumii z drzew i z podłoża oraz ich niszczenie (np. spalanie).
- Przycinanie: Usuwanie porażonych kwiatów, pędów i owoców w celu ograniczenia źródła infekcji.
- Czystość w sadzie: Utrzymanie porządku w sadzie i monitorowanie stanu zdrowia drzew.
Zwalczanie Chemiczne
W przypadku wystąpienia choroby, warto skorzystać z następujących środków chemicznych:
Miedzian 50 WP
- Zastosowanie: W fazie zielonego pąka, powtarzać co 7-10 dni w wilgotnych warunkach.
Cobresal Extra 350 SC
- Zastosowanie: Również w fazie zielonego pąka, powtarzać co 7-10 dni.
Cuproflow 377,5 SC
- Zastosowanie: Od fazy zakończenia nabrzmiewania pąków do fazy mysiego uszka. Możliwe 4 opryski w sezonie.
Syllit 65 WP
- Zastosowanie: Od fazy pękania pąka do 60 dni przed zbiorami. Możliwe 4 opryski w odstępie 7-10 dni.
Zwalczanie Biologiczne
- Naturalne antagonistyczne mikroorganizmy: Stosowanie preparatów zawierających naturalne mikroorganizmy, które zwalczają grzyby patogeniczne.
- Wspieranie bioróżnorodności: Utrzymanie różnorodności biologicznej w sadzie, co może pomóc w naturalnej kontroli patogenów.
Znaczenie Ekonomiczne
Brunatna zgnilizna może prowadzić do znacznych strat w plonach, co wpływa na:
- Zyski rolników: Uszkodzone owoce nie nadają się do sprzedaży, co obniża dochody.
- Jakość owoców: Obniżona jakość owoców wpływa na ich wartość rynkową.
- Wydatki na środki ochrony roślin: Koszty związane z zakupem środków ochrony roślin i zabiegami ochronnymi mogą być znaczne.
Praktyczne Porady dla Sadowników
- Regularne monitorowanie: Obserwuj drzewa pod kątem objawów choroby i reaguj natychmiast.
- Zastosowanie odpowiednich odmian: Wybieraj odmiany drzew owocowych mniej podatne na brunatną zgniliznę.
- Edukacja: Ucz się o chorobach roślin i metodach ich zwalczania. Uczestnictwo w szkoleniach i warsztatach może być bardzo pomocne.
Podsumowanie
Brunatna zgnilizna to poważna choroba, która wymaga skutecznego zarządzania i monitorowania. Dzięki odpowiedniej profilaktyce, zastosowaniu metod chemicznych oraz biologicznych, sadownicy mogą znacznie ograniczyć ryzyko wystąpienia tej choroby. Zrozumienie cyklu życia grzyba, warunków sprzyjających jego rozwojowi oraz skutecznych strategii ochrony jest kluczowe dla ochrony upraw i zapewnienia wysokiej jakości owoców.
Foto: Pexels i Pixabay
Przeczytaj również:
Turkuć podjadek – jak go zwalczać?
Osy i szerszenie na działce i w ogrodzie
Cześć! Nazywam się Sebastian i od ponad 25 lat z pasją zgłębiam tajniki ogrodnictwa. Miłość do roślin towarzyszy mi od najmłodszych lat – już jako dziecko z fascynacją obserwowałem naturę, co naturalnie wpłynęło na mój wybór ścieżki zawodowej. Ukończyłem szkołę o profilu ogrodniczym, ale moja nauka nigdy się nie skończyła. Ogrodnictwo to dziedzina, która ciągle się rozwija – pojawiają się nowe odmiany roślin, technologie i innowacyjne rozwiązania, dlatego nieustannie poszerzam swoją wiedzę i śledzę najnowsze trendy. Moje doświadczenie obejmuje: Pracę w szkółkach roślin – uprawa drzew, krzewów i bylin, Szklarnie – pielęgnacja roślin doniczkowych, Zakładanie ogrodów – od projektu po instalację systemów nawadniających. Dzięki temu zdobyłem szeroką wiedzę praktyczną, którą teraz dzielę się z innymi. Moim celem jest inspirowanie i pomaganie wszystkim miłośnikom zieleni – zarówno tym, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z ogrodnictwem, jak i tym, którzy chcą udoskonalić swoje umiejętności. Na Stacja Ogród znajdziesz sprawdzone porady, wskazówki i inspiracje, które pomogą Ci stworzyć ogród marzeń. Masz pytania? Chętnie podzielę się swoim doświadczeniem! Zapraszam do wspólnego odkrywania tajemnic natury!