Cyklamen perski (Cyclamen persicum) należy do rodziny Pierwiosnkowate (Primulaceae). Do samego rodzaju należy około 20 gatunków. W samej uprawie jako roślina doniczkowa głównie wykorzystywany jest właśnie ten gatunek. W naturze występuje w rejonach Grecji, Palestynie i Iranie. Di uprawy w Europie został sprowadzony w XVII wieku.
W naturalnych siedliskach rośnie w cienistych lasach liściastych na wapienno-próchnicznych glebach gliniastych. Klimat charakteryzuje się wysokimi temperaturami w okresie letnim z jednoczesnym skąpym dostępem do opadów deszczów. W okresie lata w naturalnych siedliskach cyklamen przechodzi okres spoczynku. Organem przetrwalnikowym są duże, do kilkunastu cm średnicy bulwy pozostające w glebie na głębokości około 8-15 cm. Liście i kwiaty wyrastają z bulwy dopiero z rozpoczęciem kalendarzowej zimy.
Charakterystyka
Byliny wytwarzające okrągłe bulwy rozwijające się tuż nad lub pod powierzchnią ziemi. Osiągać mogą u starych roślin ponad 30 cm średnicy. Liście mięsiste, sercowate, często z ciemnymi lub jasnymi plamami na górnej stronie blaszki. Długoogonkowe, ale rozpostarte zwykle tuż nad gruntem. Kwiaty wyrastają pojedynczo na szczytach pędów i są skierowane w dół, ale 5 ich płatków korony jest skręconych i pionowo wywiniętych do góry. Kielich zrosłodziałkowy, z 5 ząbkami na szczycie. Pręcików jest 5, wystają do połowy z rurki korony, które są równe, a ich nitki szerokie. Zalążnia górna, z pojedynczą komorą i szyjką. Barwa kwiatów to biel, róż, czerwień i fiolet w różnych odcieniach i kombinacjach. Owocem są kuliste torebki z licznymi, lepkimi nasionami. W uprawie domowej bardzo rzadko zawiązywane.
Wymagania i uprawa
W naszym kraju rośliny te nabywamy głównie w okresie jesienno-zimowym. Niestety to nie jest najlepszy czas dla roślin doniczkowych, więc wymaga to od nas większej staranności w pielęgnacji. W warunkach domowych kwitną od 4 do 8 tygodni. Cyklameny w okresie kwitnienia wymagają dość dużej ilości światła, dlatego powinniśmy stawiać je przy oknie południowym, południowo-zachodnim. Oczywiście warto jest je doświetlać jeżeli mamy północną wystawę. Co do temperatury to idealną będzie zapewnienie 12-16 stopni. Niestety jest to mało prawdopodobne, dlatego staramy się tak ustawić rośliny żeby temperatura nie przekraczała przynajmniej tych 20 stopni. Rośliny wymagają umiarkowanego podlewania. Absolutnie nie zraszamy cyklamenów ze względu na możliwość pojawienia się chorób grzybowych.
Najlepszym sposobem podlewania będzie zanurzenie w wodzie do połowy doniczki na 10-15 minut. Nigdy nie moczymy miejsca wyrastania pędów i kwiatów. Cyklameny w okresie kwitnienia wymagają zasilania nawozami wieloskładnikowymi co tydzień w dawce o połowę mniejszej niż zalecana na opakowaniu.
Cyklameny uprawiamy w mieszance ziemi uniwersalnej z piaskiem i dodatkiem glinki. Do świeżej ziemi przesadzamy pod koniec lata, kiedy będą kończyć okres spoczynku. Cyklameny z reguły w okres spoczynku będą wchodziły pod koniec maja. Bulwy pozostawiamy bez podlewania na okres około 3 miesięcy.
UWAGA! Obecnie ze względu na niską cenę i dość trudną dalszą uprawę z reguły rośliny po kwitnieniu się wyrzuca. Ja zachęcam jednak do spróbowania dalszej uprawy i pielęgnacji.
Rozmnażanie
W warunkach domowych w zasadzie nie stosuje się rozmnażania cyklamenów ze względu na trudności z tym związane. Można spróbować poprzez wysiew nasion lub podział bulw. Nasiona wysiewamy w okresie od połowy lipca do końca lutego. Najlepszym jednak terminem będzie wczesna jesień, tj. od drugiej połowy września do połowy października. Wymagana temperatura do kiełkowania to 18-20 stopni. Do siewu należy przygotować mieszankę torfu i ziemi kompostowej, ziemi liściowej i piasku w stosunku 2:1:1:1. Nasiona przykrywamy 0,5-1 cm warstwą ziemi. Wschodzącym siewka należy zapewnić jak najwięcej światła. Siewki pikujemy 2-3 krotnie do większych doniczek. Siewkom po pierwszym pikowaniu zwiększamy temperaturę do 20-22 stopni i utrzymujemy wysoką wilgotność powietrza.
Możemy podzielić bulwy w okresie spoczynku roślin, ale wymaga to zastosowania dodatkowo środków przeciwgrzybowych. Rany należy zabezpieczyć a podzielone bulwy posadzić do ziemi przygotowanej jak do siewu lub ziemi uniwersalnej z dodatkiem piasku.
Choroby i szkodniki
Najczęściej występujące choroby jakie mogą porażać rośliny to Brunatnienie korzeni, Szara pleśń, Mączniak właściwy. Ze szkodników atakujących cyklameny najczęściej występują mszyce i przędziorki oraz najgroźniejszy szkodnik jakim są larwy opuchlaka żerującymi w strefie korzeniowej pod bulwą.
Zastosowanie
Jedynie jako ozdobna roślina doniczkowa w okresie jesienno-zimowym.
Odmiany
W uprawie stosowanych obecnie jest około 50 wartościowych odmian wielkokwiatowych oraz o płatkach postrzępionych oraz odmian miniaturowych.
Przeczytaj również:
Cibora zmienna (Cyperus alternifolius)
Reo meksykańskie (Tradescantia spathacea)
Czym nawozić rośliny ogrodowe jesienią?
Uprawa i pielęgnacja wrzosów w ogrodzie
Kwiaty doniczkowe, które można postawić w łazience
Foto: Pexels i Pixabay
Witam serdecznie! Nazywam się Sebastian i jestem doświadczonym ogrodnikiem z ponad 25-letnim stażem. Moja pasja do roślin towarzyszy mi od najmłodszych lat. Już jako dziecko fascynowała mnie przyroda, a szczególnie bogactwo świata roślin, co naturalnie wpłynęło na wybór mojej ścieżki zawodowej. Ukończyłem szkołę branżową o profilu ogrodniczym, a od tego czasu konsekwentnie rozwijam swoją wiedzę i umiejętności. Ogrodnictwo to dziedzina dynamiczna i pełna wyzwań – stale pojawiają się nowe odmiany roślin, innowacje technologiczne oraz zaawansowany sprzęt. Mimo wieloletniego doświadczenia wciąż poszerzam swoje kompetencje, śledząc najnowsze trendy i zdobywając aktualne informacje. Przez lata miałem okazję pracować w różnych obszarach ogrodnictwa: – w szkółkach, zajmując się uprawą drzewek, krzewów liściastych, iglastych oraz bylin, – w szklarniach, gdzie specjalizowałem się w uprawie roślin doniczkowych, – w firmie zakładającej ogrody kompleksowo, od projektu po instalację systemów nawadniających. Dzięki tym doświadczeniom mogę nie tylko dzielić się wiedzą, ale również oferować wsparcie w zakładaniu i pielęgnacji ogrodów. Moim celem jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, funkcjonalnych przestrzeni, które przyniosą radość i harmonię. Zapraszam serdecznie do wspólnego odkrywania tajemnic ogrodnictwa!