Najbardziej znanym gatunkiem rodziny mączlikowatych Aleyrodidae jest gatunek Mączlika szklarniowego (Trialeurodes vaporariorum), drugim gatunkiem jest M. ostroskrzydły (Bemisia tabaci) należący do podrodziny Aleyrodinae.
Charakterystyka Mączlika szklarniowego
Gatunek ten pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej. Jest owadem długości od 1,1 do 1,5 mm po osiągnięciu dojrzałości. Samce są mniejsze od samic. Ciało barwy jasnożółtej ze śnieżnobiałym woskowym nalotem. Oczy ciemnoczerwone. Skrzydła dachówkowato złożone o rozpiętość do 5 mm. Czułki mierzą w przybliżeniu 1/3 długości ciała. Jaja mają długość ok. 0,1 mm i są żółto-zielone. W cyklu rozwojowym występują larwy, poczwarki i osobniki dorosłe.
Samica mączlika może złożyć do 200 jaj przez 20-40 dni swojego życia. Jaja składa na spodniej stronie liścia. Na liściach gładkich złożone jaja tworzą charakterystyczne łuki, natomiast na owłosionych jaja rozrzucone są nieregularnie.
Larwy, poczwarki i osobniki dorosłe odżywiają się sokiem z tkanki przewodzącej liścia. Wszystkie stadia rozwojowe żyją na dolnej stronie liści. W trakcie żerowania mączliki wydalają duże ilości rosy miodowej, która osadza się na liściach, przez co rozwijają się na niej grzyby sadzaki, które ograniczają i utrudniają roślinom prawidłową asymilację. Żerowanie mączlika powoduje wygłodzenie rośliny. Pojawiają się odbarwienia na liściach, które żółkną i zasychają.
Obecnie mączlik szklarniowy jest powszechnie obecny w naszej strefie klimatycznej w uprawach szklarniowych, pod osłonami i w domach. Powoduje przenoszenie groźnych wirusów roślinnych. Najczęściej występuje na oberżynie (bakłażanie), preferuje ponadto ogórki, pomidory, fuksje, tytoń, gerbery i malwy, a rzadziej spotykany jest na złocieniach, azaliach, pelargoniach, paprociach.
Przeczytaj również: Mszycowate (Aphididae)
Charakterystka Mączlika ostroskrzydłego
Owad prawdopodobnie pochodzi z rejonów Indii i jest mniejszy od mączlika szklarniowego. W fazie dorosłej osiąga do 1 mm długości a samce są trochę mniejsze od samicy. Ciało i 2 pary skrzydeł tego owada pokryte są woskową wydzieliną o barwie białej do jasnożółtej. Wszystkie formy żerują na liściach roślin a skutki są podobne jak u Mączlika szklarniowego.
Szkodnik ten występuje najczęściej na roślinach z rodziny Fabaceae, Compositae, Malvaceae, Solanaceae, Euphorbiaceae, Convolvulaceae, Cruciferae. W Polsce jest groźnym szkodnikiem roślin uprawianych pod osłonami, takimi jak sałata, ogórek, pomidor, papryka, gerbera, poinsecja, synningia oraz hibiskus. Ponadto jest wektorem groźnych wirusów roślinnych, mikoplazm i patogenów grzybowych.
Przeczytaj również: Kwieciak malinowiec – wspólny wróg truskawek i malin
Zwalczanie i zapobieganie
Sprzymierzeńcem w rozwoju mączlika jest suche powietrze, ciepło i mały przepływ powietrza. Dlatego często pojawia się w domach w okresie zimowym. Zwalczanie szkodników jest trudne i przeważnie musimy zastosować środki chemiczne. W początkowej fazie możemy zastosować specjalne żółte taśmy lub tablice lepowe na które dorosłe osobniki będą wyłapywane.
Z naturalnych metod możemy wykorzystać napar z tytoniu(włącznie z tym do palenia) 100 g tytoniu zalewamy 1 litrem gorącej wody i odstawiamy na 24 godziny. Następnie napar przecedzamy i rozcieńczamy z wodą w stosunku 1:2 Opryskujemy dokładnie całą roślinę. Drugim naturalnym sposobem jest zrobienie wywaru z wrotyczu, gdzie używamy 50 g drobno posiekanego ziela i 10 g suszu wrotyczu. Zalewamy mieszankę 1 litrem wody i odstawiamy na 24 godziny. Następnie gotujemy przez okołom 20-30 minut. Tak sporządzony roztwór odcedzamy i rozcieńczamy z wodą w stosunku 1:5. Rośliny dokładnie opryskujemy. Dostępne są też naturalne preparaty typu Agrocover oraz Emulpar 940.
Obecnie też stosowane jest biologiczne zwalczanie mączlika z wykorzystaniem naturalnych wrogów takich jak biedronki, złotooki czy dobrotnicy szklarniowej. W przypadku biologicznego zwalczania, które najczęściej stosuje się w szklarniach nie można już stosować chemicznych środków do zwalczania mączlika.
Do radykalnej metody aczkolwiek najbardziej skutecznej jest walka środkami chemicznymi. Wybieramy środki o działaniu systemicznym, układowym i kontaktowym. Do najbardziej popularnych środków należą Admiral, Confidor, Telstar i Nomolt, Mospilan 20 SP oraz Polysect 005 SL(najczęściej stosowany w domach) Do zwalczania larw warto wykorzystywać Rimon. Zabiegi powtarzamy po 7 dniach. Środki używamy naprzemiennie aby zniszczyć każdą fazę rozwojową mączlika.
Przeczytaj również:
Foto: Pexels i Pixabay
Witam serdecznie! Nazywam się Sebastian i jestem doświadczonym ogrodnikiem z ponad 25-letnim stażem. Moja pasja do roślin towarzyszy mi od najmłodszych lat. Już jako dziecko fascynowała mnie przyroda, a szczególnie bogactwo świata roślin, co naturalnie wpłynęło na wybór mojej ścieżki zawodowej. Ukończyłem szkołę branżową o profilu ogrodniczym, a od tego czasu konsekwentnie rozwijam swoją wiedzę i umiejętności. Ogrodnictwo to dziedzina dynamiczna i pełna wyzwań – stale pojawiają się nowe odmiany roślin, innowacje technologiczne oraz zaawansowany sprzęt. Mimo wieloletniego doświadczenia wciąż poszerzam swoje kompetencje, śledząc najnowsze trendy i zdobywając aktualne informacje. Przez lata miałem okazję pracować w różnych obszarach ogrodnictwa: – w szkółkach, zajmując się uprawą drzewek, krzewów liściastych, iglastych oraz bylin, – w szklarniach, gdzie specjalizowałem się w uprawie roślin doniczkowych, – w firmie zakładającej ogrody kompleksowo, od projektu po instalację systemów nawadniających. Dzięki tym doświadczeniom mogę nie tylko dzielić się wiedzą, ale również oferować wsparcie w zakładaniu i pielęgnacji ogrodów. Moim celem jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, funkcjonalnych przestrzeni, które przyniosą radość i harmonię. Zapraszam serdecznie do wspólnego odkrywania tajemnic ogrodnictwa!