Czarny bez (Sambucus nigra) to roślina, którą możemy spotkać niemal wszędzie. Występuje na obrzeżach lasów, w ogrodach, a także wzdłuż dróg. Często traktowany jako pospolity krzew ozdobny. Czarny bez ma wiele cennych właściwości, które przez wieki wykorzystywane były w leczeniu różnych dolegliwości. Niestety, z biegiem czasu zapomnieliśmy o jego dobroczynnych właściwościach. Jednak w ostatnich latach, wraz z rosnącą popularnością ekologii i zdrowego stylu życia, ponownie zaczynamy odkrywać, jak cenne może być to zioło.
Nie tylko kwiaty, ale również owoce czarnego bzu zawierają bogactwo naturalnych substancji, które mogą korzystnie wpływać na nasze zdrowie i samopoczucie. Roślina ta była nazywana „apteczką Pana Boga”, ponieważ potrafiła leczyć rozmaite choroby. Dziś, gdy powracamy do naturalnych metod leczenia, warto przypomnieć sobie o czarnym bzie. Może być wspaniałym wsparciem w walce z infekcjami, a także stanowić cenny składnik diety i kosmetyków.
Przeczytaj również: Czosnek w ochronie roślin

Historia i tradycja czarnego bzu
Czarny bez jest rośliną, która od wieków towarzyszyła człowiekowi w różnych częściach świata. W Europie znany był już w średniowieczu, gdzie był ceniony zarówno w medycynie ludowej, jak i w wierzeniach ludowych. Wierzono, że czarny bez ma magiczne właściwości i chroni przed złem oraz negatywną energią. Z kolei jego owoce, wykorzystywane w leczeniu przeziębień, grypy i innych chorób wirusowych. Owoce były nieocenione w tradycyjnych aptekach zielarskich. W XVII wieku zielarze opisali czarny bez jako roślinę o właściwościach przeciwzapalnych, wspomagającą układ odpornościowy.
Dziś czarny bez znowu staje się rośliną, którą warto mieć w ogrodzie, a także wykorzystywać w leczeniu codziennych dolegliwości.
Przeczytaj również: Bazylia dla zdrowia, smaku i poprawę nastroju
Czym charakteryzują się właściwości czarnego bzu?
Czarny bez jest rośliną, która działa na organizm na wielu poziomach. Jego kwiaty i owoce zawierają szereg substancji aktywnych, takich jak flawonoidy, witamina C, kwasy fenolowe, a także antyoksydanty, które wspomagają pracę organizmu i poprawiają zdrowie.
- Właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne: Czarny bez ma potwierdzone działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dlatego jest bardzo skuteczny w walce z infekcjami wirusowymi, takimi jak grypa czy przeziębienie. Substancje zawarte w owocach bzu pomagają w eliminowaniu wirusów i bakterii, a także wspomagają układ odpornościowy.
- Właściwości przeciwzapalne: Czarny bez jest także znany ze swojego działania przeciwzapalnego, dlatego może być wykorzystywany w leczeniu stanów zapalnych, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Może pomóc w leczeniu zapaleń stawów, chorób skórnych, a także infekcji górnych dróg oddechowych.
- Przyspiesza detoksykację organizmu: Owoce i kwiaty czarnego bzu zawierają substancje wspomagające oczyszczanie organizmu z toksyn, co czyni go cennym składnikiem w diecie oczyszczającej. Regularne picie naparu z kwiatów czarnego bzu pomaga wspierać wątrobę i nerki, ułatwiając detoksykację organizmu.

Zastosowanie czarnego bzu w kuchni
Chociaż czarny bez przez wieki był stosowany głównie w celach leczniczych, zyskuje również popularność jako składnik kulinarny. Jego kwiaty i owoce stanowią bazę do wielu pysznych i zdrowych przetworów, które nie tylko smakują wyśmienicie, ale także dostarczają organizmowi cennych substancji odżywczych.
- Kwiaty czarnego bzu – Można je wykorzystywać do przygotowania pysznych napojów, takich jak syropy, herbaty czy wina. Kwiaty bzu czarnego doskonale nadają się także do smażenia w cieście naleśnikowym, tworząc oryginalne i zdrowe przekąski. Syrop z kwiatów czarnego bzu jest jednym z najbardziej znanych przetworów – można go dodać do herbaty, lemoniady, a także używać do wypieków.
- Owoce czarnego bzu – Owoce czarnego bzu są bogate w witaminę C, błonnik oraz antyoksydanty, dlatego warto włączyć je do diety. Z owoców czarnego bzu można przygotować konfitury, dżemy, kisiele, soki, a także nalewki. Owoce czarnego bzu są także doskonałym składnikiem do pieczenia ciast oraz do przygotowywania domowych win.
- Suszenie owoców – Owoce czarnego bzu można również suszyć, co pozwala na ich długotrwałe przechowywanie. Suszone owoce mogą być wykorzystywane do przygotowania naparów, a także jako dodatek do ciast, musli, czy kompotów.
Przeczytaj również: Awokado zamiast masła
Czarny bez w kosmetyce
Czarny bez to nie tylko roślina lecznicza, ale również ceniony składnik kosmetyków. Ekstrakt z kwiatów czarnego bzu jest powszechnie stosowany w pielęgnacji skóry dojrzałej. Ponieważ działa przeciwzmarszczkowo, nawilżająco, a także poprawia elastyczność skóry. Kwiaty czarnego bzu są również doskonałe w walce z przebarwieniami skórnymi – mogą delikatnie wybielać skórę, nadając jej promienny wygląd.
- Maseczki do twarzy – Czarny bez jest często wykorzystywany w maseczkach nawilżających oraz przeciwstarzeniowych. Dzięki zawartości flawonoidów, witamin i minerałów, czarny bez pomaga poprawić kondycję skóry, nadając jej gładkość i zdrowy wygląd.
- Płukanki do włosów – Z octu z kwiatów czarnego bzu można przygotować naturalną płukankę do włosów, która poprawia ich kondycję, nadaje im blasku oraz wzmacnia cebulki. Regularne stosowanie tej płukanki pomaga utrzymać włosy w dobrej formie, zapobiegając ich wypadaniu.
Nalewka z czarnego bzu – skuteczny sposób na wzmocnienie odporności
Jednym z najlepszych sposobów wykorzystania owoców czarnego bzu jest przygotowanie nalewki, która nie tylko smakuje wyjątkowo, ale również działa leczniczo. Nalewka z czarnego bzu wspomaga odporność, a także działa przeciwzapalnie i łagodząco na objawy przeziębienia.
Przepis na nalewkę z czarnego bzu:
- Wybieramy dojrzałe owoce czarnego bzu i dokładnie je myjemy.
- Owoce wrzucamy do garnka, zalewamy wodą i gotujemy przez około 5 minut.
- Przecedzamy owoce przez sito i uzyskany sok mieszamy z alkoholem (najczęściej spirytusem).
- Dodajemy skórkę i sok z cytryny dla smaku oraz dodatkowych właściwości.
- Całość przelewamy do butelek, zamykamy i odstawiamy w ciemne miejsce na kilka tygodni.
- Po tygodniu przygotowujemy syrop cukrowy (gotujemy wodę z cukrem) i dodajemy go do nalewki.
- Nalewka powinna być przechowywana przez minimum trzy miesiące przed spożyciem.
Regularne picie nalewki z czarnego bzu wspiera układ odpornościowy, łagodzi kaszel i ból gardła, a także pomaga w walce z przeziębieniami i grypą.

Czarny bez – trujący czy nie?
Czarny bez jest rośliną, której owoce w surowej postaci zawierają toksyczne substancje, takie jak sambunigrynę i prunazynę, które mogą wywołać objawy zatrucia pokarmowego. Niemniej jednak, po odpowiedniej obróbce (gotowaniu, suszeniu lub przygotowywaniu soków), te szkodliwe substancje się ulatniają. A owoce stają się całkowicie bezpieczne do spożycia. Kwiaty czarnego bzu są natomiast całkowicie bezpieczne i można je stosować w celach kulinarnych i leczniczych.
Podsumowanie
Czarny bez to roślina, która od wieków wykorzystywana jest w medycynie ludowej, kuchni i kosmetyce. Jego liczne właściwości prozdrowotne, w tym działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, sprawiają, że jest on niezwykle cennym składnikiem w leczeniu infekcji oraz wspomaganiu odporności. Owoce czarnego bzu można wykorzystać w kuchni do przygotowywania smacznych dżemów, konfitur, win czy syropów. A kwiaty czarnego bzu stanowią doskonały dodatek do kosmetyków i naturalnych kuracji na skórę. Warto więc docenić tę roślinę, która nie tylko dekoruje nasze ogrody, ale także wspomaga nasze zdrowie i urodę.
Przeczytaj również:
Kiedy i jak przycinać lawendę?
Lilie w ogrodzie – uprawa i pielęgnacja.

Cześć! Mam na imię Artur i jedną z moich największych pasji są rośliny – ich uprawa oraz zgłębianie tajników wiedzy na temat ogrodnictwa oraz uprawy roślin doniczkowych. Aby dzielić się moją pasją i wiedzą z innymi, postanowiłem pisać artykuły na stronę internetową Stacja Ogród. Jest to oficjalna strona firmy świadczącej profesjonalne usługi ogrodnicze. Każdy mój artykuł jest dokładnie weryfikowany pod kątem merytorycznym przez doświadczonych ogrodników pracując w firmie ogrodniczej „Stacja Ogród”. Dzięki temu możesz mieć pewność, że znajdziesz tam rzetelne i praktyczne porady, które pomogą Ci w pielęgnacji własnego ogrodu. Zapraszam serdecznie na naszą stronę internetową oraz na profil na Facebooku i grupę o tej samej nazwie – Stacja Ogród. Stwórzmy tam miejsce, gdzie wspólnie będziemy dzielić się inspiracjami, doświadczeniami i pasją do ogrodnictwa. Do zobaczenia!