Fatsjobluszcz lizjański (Fatshedera lizei) należy do rodziny Araliowate (Araliaceae). Jest to jedyny gatunek z tego rodzaju, który powstał dzięki skrzyżowaniu Fatsji japońskiej (Fatsja japonica) i Bluszczu pospolitego (Hedera helix). Pierwszy okaz udało się uzyskać we Francji w roku 1912.
Charakterystyka
Fatshedera ma liście pięcioklapowe, przypominające trochę liście bluszczu, ale większe bo dorastające do 10-20 cm szerokości w zależności od odmiany i warunków uprawy. Liście z wierzchu są błyszcząco zielone a od spodu jaśniejsze matowo zielone. Występują przebarwienia na liściach w zależności od odmiany. Roślina o pokroju wzniesionym z pędami długimi i giętkimi. Nie ma wąsów czepnych. Słabo się krzewi, dlatego należy pamiętać o regularnym cięciu, aby pobudzić rośliny do krzewienia się. Starsze okazy w bardzo dobrych warunkach mogą wydać kwiaty, które są małe, niepozorne zebrane w kuliste baldachy o barwie białozielonkawej. Okres kwitnienia przypada na okres od końca lata do jesieni.
Wymagania i uprawa
Rośliny te należą do jednych z łatwiejszych w uprawie w warunkach domowych. Jest mało wymagającą rośliną co do warunków oświetlenia. Może rosnąć w dość ciemnych pomieszczeniach(z małą ilością światła) oraz z dala od okna. Nie znosi pełnego nasłonecznienia, co powoduje zahamowanie wzrostu. Toleruje większy zakres temperatur, ale najlepiej rośnie w chłodniejszych miejscach o temperaturze 12-18 stopni. Znosi suche powietrze panujące w mieszkaniach, zwłaszcza tych z ogrzewaniem centralnym. Nie ma potrzeby wynoszenia jej w okresie letnim na zewnątrz.
Co do podlewania to tutaj należy uważać, ponieważ rośliny te nie lubią ani przesuszenia ani przelania. Dlatego należy podlewać regularnie, ale umiarkowanie. Najlepiej sprawdzać palcem na 2 cm czy ziemia już przeschła i wtedy dopiero podlać.
Co do podłoża to możemy wykorzystać dobrej jakości ziemię uniwersalną z niewielką domieszką piasku. Możemy także sami przygotować podłoże składające się z ziemi kompostowej przesianej z domieszką torfu i piasku w proporcjach 2:1:1. Rośliny przesadzamy co roku na wiosnę do świeżej ziemi, nawet starsze egzemplarze dobrze jest przesadzić do nowej ziemi. Koniecznie należy zastosować drenaż. Korzenie fatsjobluszcza wrażliwe są na brak powietrza w strefie korzeniowej i na zbyt ubite podłoże. W przypadku tych roślin warto zastosować ceramiczne doniczki, które są porowate i łatwiej dochodzi powietrze do korzeni oraz lepsza jest cyrkulacja wody.
Rozmnażanie
Rozmnażamy wyłącznie z sadzonek. Na sadzonki najlepiej pobieramy wierzchołkowe pędy z 2-3 liśćmi i nieco zdrewniałe. Najlepsza pora na pobieranie sadzonek to okres od połowy lutego, do końca kwietnia oraz od połowy sierpnia do końca września. Oczywiście nic nie szkodzi na przeszkodzie aby sadzonki pobierać w innym okresie. Możemy także sadzonki przygotować z całego pędu tnąc go na kawałki z 2-3 liśćmi. Ziemia do ukorzeniania sadzonek to mieszanka torfu odkwaszonego i piasku w stosunku 1:1. Najlepsza temperatura do ukorzeniania się sadzonek wynosi 18-20 stopni. Utrzymujemy średnią wilgotność podłoża i powietrza. W takich warunkach sadzonki ukorzenią się po około 3 tygodniach. Do nowych doniczek najlepiej posadzić 2-3 rośliny dla ładniejszego wyglądu.
Choroby i szkodniki
Ogólnie roślina jest wytrzymała na choroby i szkodniki. W przypadku więdnięcia liści na wierzchołkach oraz żółknięcie i opadanie liści w niższych częściach rośliny może świadczyć o zbytnim przesuszeniu rośliny. Objawem przelania będzie więdniecie liści na całej roślinie oraz gnicie korzeni. Zahamowanie wzrostu i masowe żółknięcie liści spowodowane jest nadmiernym nasłonecznieniem. UWAGA! fatsjobluszcz dość wrażliwy jest na fytoftoroze, która objawia się więdnięciem liści od wierzchołkowej części, co przypomina objawy przesuszenia.
Ze szkodników osłabione rośliny mogą być atakowane przez tarczniki, wełnowce oraz przędziorki.
Zastosowanie
Jako roślina doniczkowa, szczególnie do ciemniejszych pomieszczeń. Świetnie nadaje się do dekoracji dużych sali, holi, chłodnych pokoi.
Odmiany
Obecnie wyhodowano kilka ciekawych odmian, w tym barwnych:
’Pia Bont’ odmiana barwnolistna, biało-kremowa, szerokie odbarwienia na brzegach liści oraz duża, ciemnozielona plama o nieregularnych brzegach na środku blaszki,
’Variegata’ odmiana barwnolistna, z jasnym przebarwieniem na środku liścia,
’Angyo-Star’ odmiana z dużymi jasnymi plamami na obwodzie liści,
’Curly’ odmiana o falistych brzegach liści.
Przeczytaj również:
Cibora zmienna (Cyperus alternifolius)
Reo meksykańskie (Tradescantia spathacea)
Czym nawozić rośliny ogrodowe jesienią?
Uprawa i pielęgnacja wrzosów w ogrodzie
Kwiaty doniczkowe, które można postawić w łazience
Witam serdecznie! Nazywam się Sebastian i jestem doświadczonym ogrodnikiem z ponad 25-letnim stażem. Moja pasja do roślin towarzyszy mi od najmłodszych lat. Już jako dziecko fascynowała mnie przyroda, a szczególnie bogactwo świata roślin, co naturalnie wpłynęło na wybór mojej ścieżki zawodowej. Ukończyłem szkołę branżową o profilu ogrodniczym, a od tego czasu konsekwentnie rozwijam swoją wiedzę i umiejętności. Ogrodnictwo to dziedzina dynamiczna i pełna wyzwań – stale pojawiają się nowe odmiany roślin, innowacje technologiczne oraz zaawansowany sprzęt. Mimo wieloletniego doświadczenia wciąż poszerzam swoje kompetencje, śledząc najnowsze trendy i zdobywając aktualne informacje. Przez lata miałem okazję pracować w różnych obszarach ogrodnictwa: – w szkółkach, zajmując się uprawą drzewek, krzewów liściastych, iglastych oraz bylin, – w szklarniach, gdzie specjalizowałem się w uprawie roślin doniczkowych, – w firmie zakładającej ogrody kompleksowo, od projektu po instalację systemów nawadniających. Dzięki tym doświadczeniom mogę nie tylko dzielić się wiedzą, ale również oferować wsparcie w zakładaniu i pielęgnacji ogrodów. Moim celem jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, funkcjonalnych przestrzeni, które przyniosą radość i harmonię. Zapraszam serdecznie do wspólnego odkrywania tajemnic ogrodnictwa!